معرفی

در حالی که اکثر گیاهان در پایان تابستان به گلدهی خود پایان می دهند، سیکلامن زیبا تازه دست به کار میشود و تا اواسط بهار به گلدهی ادامه می دهد. گل های آن به رنگ های سفید، صورتی و رنگهای مشابه هستند. حتی گاهی برگهای جذاب آن با نوارهای نقره‌ای رنگ تزئین شده‌اند.

این گیاه در زمستان و ایام کریسمس به اوج محبوبیت خود می‌رسد و با شکوفه‌های رنگارنگش معادله گیاهان بدون گل را برهم می‌زند! سیکلامن گیاه کوچکی است و با در نظر گرفتن گلهایش، نهایتا به ارتفاع 20 سانتی‌متر می‌رسد. برای چندهفته به گلدهی ادامه داده و به نگهداری اندکی هم نیاز دارد.

معمولا باغبانان سیکلامن را در گلدان کاشته و در محیط بسته از آنها نگهداری می‌کنند. سیکلامن با آغاز فصل تابستان به دوره خفتگی خود وارد می‌شود، اما اگر به درستی از آن نگهداری کنید، در آغاز پاییز مجدد گلدهی را آغاز خواهد کرد.

اینکه گیاه دقیقا چه زمانی وارد دوره خفتگی شود، به شرایط محیطی و نحوه نگهداری شما بستگی دارد. حتی ممکن است بعضی از انواع سیکلامن به طور کامل این دوره را تجربه نکرده و یا خیلی سریع از آن عبور کنند. سیکلامن گیاهی چندساله است.
با گُل‎سِتان همراه باشید تا روش نگهداری گیاه سیکلامن را بدانید.

شرایط نگهداری

نور

فصل زمستان، زمان رشد فعال این گیاه است. بنابراین در این ماه، سیکلامن را در معرض دریافت نور کافی و غیرمستقیم خورشید قرار دهید. همانطور که گفتیم تابستان زمان خفتگی سیکلامن است وچیزی که نمی‌تواند تحمل کند یک افتاب شدید ظهرگاهی است که به صورت مستقیم به آن برسد. پس بهترین فرصت است که آن را در مکانی خنک و سایه نگهداری کنید تا آماده رشد بعدی شود. اتاقی را برای آن انتخاب کنید که تهویه خوبی داشته باشد. در این فصل می‌توانید آن را در خارج از خانه و در سایه قرار دهید.

خاک

برای سیکلامن از خاک گلدان ترکیبی ترجیحا با پایه گیاهی ( مانند خاک برگ ) استفاده کنید. بالاترین نقطه غده گیاه، باید حداقل 3 سانتی‌متر از سطح رویی خاک پایینتر باشد.

آبیاری

وقتی برگ‌ها نمایان شدند، یعنی گیاه در دوره رشد فعال خود قرار دارد. هر زمان که حدود 2.5 سانتی‌متر رویی خاک خشک شد، گیاه را آبیاری کنید. مواظب باشید که آب را روی برگها و بدنه گیاه نریزید، چون باعث ایجاد پوسیدگی می‌شود. مثل همیشه، نباید گیاه را غرقاب کنید.
گل های پژمرده و برگهای ضعیف را از گیاه جدا کنید تا بتواند با انرژی بیشتری به پرورش گلهای جدید بپردازد، در واقع با حذف این برگها گیاه را برای جایگزین کردن آنها تشویق می‌کنید! و در فصل تابستان از برگهای بی نهایت زیبای سبز رنگ آن لذت ببرید!

کمرنگ شدن رنگ گلها، نشانه آغاز خفتگی است. در این زمان باید حدود 2 الی 3 ماه اجازه دهید تا گیاه خشک شود.
گیاه در این ایام رشدی ندارد و در نتیجه به آب و کود هم نیازی نخواهد داشت؛ هر میزان از آب اضافی، در خاک جمع شده و باعث فاسد شدن غده گیاه می‌شود.

اگر در دوران خفتگی گلدان را در خارج از خانه می‌گذارید، مکانی امن را برای آن انتخاب کنید که در اثر بارش باران، آبی وارد گلدان نشود. البته منظور این نیست که گیاه نباید آبیاری شود، بلکه میزان آبیاری باید بسیار کاهش پیدا کند. کمی آب برای گیاه ضرر ندارد، اما خیس و مرطوب ماندن خاک چرا. پس گیاه را به میزانی آبیاری کنید که خاک آن هرگز خیس نشود. شاید ماهی یکبار کافی باشد.

رطوبت و دما

سیکلامن حرارت زیاد، دستگاه‌های حرارتی و یا هوای خشک را دوست ندارد. بهترین حالت برای آن، زندگی در آب و هوایی شبیه خواستگاه اصلی خود است. در واقع دمای ایده‌آل برای آن در شب‌ها بالای 5 درجه و در روزها زیر 15 درجه است.

رطوبت هوای بالا، بخصوص در زمستان، امری حیاتی برای گیاه زیبای ماست. یک سینی مناسب بردارید، داخل آن آب و سنگریزه بریزید و گلدان سیکلامن را روی آن قرار دهید. با کمک سنگریزه‌ها جای گلدان را در سینی محکم کنید. مواظب باشید که گلدان مستقیما در معرض تماس با آب نباشد. چون به پوسیدگی ریشه منجر خواهد شد. در واقع این لایه سنگریزه باید مثل یک طبقه برای گلدان عمل کند و آن را روی آب قرار دهد.

اگر در تابستان گیاه را به خارج از خانه بردید، قبل از سرد شدن هوا آن را به داخل منتقل کنید. لازم است اینجا یک کلک کوچک را برایتان شرح دهیم! هر گاه دمای هوا معتدل بود، طوری که می‌توانستید پنجره را باز بگذارید و احساس سرما/گرما نکنید، دما برای گیاه هم در خارج از خانه مناسب است. با این روش به راحتی می‌توانید آغاز سرمای هوا را برای گیاه حدس بزنید.

کوددهی

زمانی که اکثر برگهای سیکلامن رشد کردند، هر چند هفته یکبار به گیاه کود مایع غلیظ شده بدهید. کود مناسب برای سیکلامن، کود کم نیتروژن است. زمانی که گیاه در دوران خفتگی است، به کود نیازی ندارد.

تعویض گلدان

سیکلامن باید هر دوسال یکبار به گلدان جدیدی منتقل شود. می‌توانید این کار را در تابستان و دوران خفتگی گیاه انجام دهید. آن را به گلدانی کمی بزرگتر منتقل کنید و خاک تازه برایش فراهم کنید:

• گلدان جدید را تا نیمه با خاک تازه مخصوص پر کنید.
• غده گیاه را از گلدان اصلی خارج کرده و خاک قدیمی را به کمک جسمی نرم (مانند برس) از گیاه پاک کنید اما گیاه را نشویید.
• غده را در گلدان جدید قرار دهید، طوری که راس آن حدود 3 ستانتی‌متر از لبه گلدان پایینتر باشد. باقی گلدان را نیز با خاک پر کنید.
• تا پایان تابستان، گلدان را در مکانی سایه و خشک نگهداری کنید. در شهریور به آرامی آبیاری گیاه را شروع کنید. به مرور زمان جوانه‌های زیبا را مشاهده خواهید کرد.

سمی بودن

اگرچه سیکلامن بسیار زیبا و دلفریب است، اما بخش‌های مختلف گیاه سیکلامن (مخصوصا تنه و ریشه‌ها) حاوی ماده‌ای به نام ساپونین هستند که در صورت خورده شدن می‌تواند برای انسان‌ها یا حیوانات خطرناک باشد و باعث بروز علائمی مانند آبریزش، اسهال یا استفراغ شود. این علائم در حیوانات بیشتر و خطرناک‌تر بروز می‌کند و در انسان‌ها با شدت کمتری بروز می‌کند. بهتر است این گیاه را از دسترس حیوانات خانگی یا کودکان خود دور نگاه دارید.

چرا برگ‌های سیکلامن زرد می‌شود؟

به طور طبیعی سیکلامن گیاهی است که در فصل تابستان استراحت می‌کند. زمانی که هوا گرم می‌شود گل‌دهی در این گیاه متوقف می‌شود، برگ‌های آن زرد می‌شود و حتی ممکن است شبیه به یک گیاه مرده شود. این نشانه‌ای از زندگی طبیعی گیاه است و به شما می‌گوید که باید آب‌دهی و کوددهی را به شدت کم کنید تا گیاه بتواند به استراحت خود بپردازد.

چرا برگ‌های سیکلامن می‌ریزد؟

یکی از مهم‌ترین دلایل ریزش برگ‌های سیکلامن آبیاری زیاد است. این گیاه خاکی مرطوب را ترجیح می‌دهد اما از خاک بیش از حد خیس خوشش نمی‌آید. گیاهی که آب زیادی دریافت کند ریشه‌های سالمی نخواد داشت و دچار پوسیدگی ریشه می‌شود که در نتیجه برگ‌های آن شروع به ریزش می‌کند. این مساله نشانه‌ای از وجود مشکل قارچی در ریشه‌های گیاه است که می‌تواند حتی باعث مرگ گیاه شود.

آیا سیکلامن گل می‌دهد؟

مانند تمام گیاهان دیگری که از شرق مدیترانه آمده‌اند سیکلامن نیز در پاییز، زمستان و بهار و زمانی که هوا خنک باشد می‌تواند گل بدهد. در فصل‌های گرم نیز این گیاه به خواب و استراحت فرو می‌رود و در این زمان برگ‌های گیاه زرد می‌شود و می‌میرد و دیگر هیچ نشانه‌ای از رشد در آن وجود نخواهد داشت. اما نباید نگران باشید گیاه در این زمان در حال دخیره انرژی برای فصل گل‌دهی بعدی است.

چطور سیکلامن را وادار به گل‌دهی مجدد بکنیم؟

اگر می‌خواهد سیکلامن شما در فصل بعدی مجدد گل بدهد و رشد خود را آغاز کند باید با شروع خنک شدن هوا ماهانه به آن کود بدهید و گیاه را در نزدیکی پنجره‌ای نورگیر با نور غیر مستقیم قرار دهید. اتاقی که سیکلامن در آن قرار دارد باید خنک و چیزی حدود 18 درجه سانتی گراد باشد. در طی این مدت از گیاه مراقبت کنید و منتظر بمانید تا گیاه رشد خود را ادامه دهد و دوباره گل بدهد.

چرا سیکلامن گل نمی‌دهد؟

گل‌دهی در گیاهان پروسه‌ای انرژی بر و سخت است و این گیاه نیز برای گل‌دهی نیاز به ذخیره و دریافت انرژی کافی دارد. کمبود رطوبت و دمای نامناسب می‌تواند باعث شود که سیکلامن گل ندهد. این گیاه در طبیعت اصلی خود در شرایطی گل می‌دهد که هوای زمستانی و مدیترانه‌ای باشد و محیط خنکی در اطرافش باشد. نگهداری سیکلامن در خانه یا محیطی که بسیار گرم یا خشک باشد باعث می‌شود که نتواند گل‌هایش را شکوفا کند.