سروپژیا که اتفاقا نام‌های مستعار زیادی هم دارد گیاهی با برگ‌های نقره‌ای رنگ و به شکل قلب است. این گیاه بومی آفریقای جنوبی، زیمباوه و اسواتینی است و اولین بار در سال 1881 کشف شد. سروپژیا گیاهی کم‌یاب است، ازاین‌رو نمی‌توانید به‌سادگی آن را پیدا کنید. ضمن اینکه این گیاه قیمت ارزانی نیز نداشته و جز گیاهان ارزان قیمت نیست. سروپژیا جز گیاهان آویزی نیز به‌شمار می‌رود، بنابراین اگر دنبال یک گیاه آویزی برای خانه خود هستید این گیاه انتخابی عالیست.

مشخصات کلی سروپژیا

نام علمی: Ceropegia Woodii
بومی: زیمباوه، اسواتینی، آفریقای جنوبی
خانواده: خرزهره‌ایان
نام‌های مرسوم: رشته قلب‌ها، زنجیره قلب‌ها، سروپژیا

مقدمه‌ای بر سروپژیا

همان‌طور که گفتیم سروپژیا جز گیاهان آویزی است. ازاین‌رو این گیاه برای نگهداری در سبد‌های آویز انتخابی بسیار عالی است و می‌تواند زیبایی خود را به رخ بکشد. همچنین این گیاه تحمل زیادی در شرایط سخت دارد و بهتر است بدانید که خود این گیاه یک ساکولنت نیست، اما ساقه‌هایی دارد که بالارونده (ویره) هستند و آن‌ها جزء ساکولنت‌ها محسوب می‌شوند و می‌توانند آب را درون خود ذخیره کنند. در واقع سروپژیا یک گیاه همیشه سبز با ویره‌هایی ساکولنتی است.
در صورتی که این گیاه را هرس نکنید می‌تواند ساقه‌هایی به بلندی یک متری داشته باشد. این گیاه همچنین گل‌هایی زیبا به رنگ سفید، یاسی و بنفش می‌دهد.

روش نگهداری سروپژیا

نور مورد نیاز برای نگهداری از سروپژیا

در نگهداری از سروپژیا توجه داشته باشید که این گیاه به محیطی با نور زیاد ولی غیرمستقیم نیاز دارد. نور مناسب کمک زیادی به رشد این گیاه می‌کند. اگر نور زیادی به این گیاه برسد می‌تواند باعث سوختن برگ‌های آن شود و در مقابل نور کم نیز باعث کاهش سرعت رشد گیاه و پژمردگی برگ‌های آن خواهد شد. هرچقدر نور بیشتری برای این گیاه فراهم کنید گیاه سالم‌تری خواهید داشت، اما فراموش نکنید که نور مستقیم خورشید نه‌تنها برای گیاه مفید نیست بلکه به آن آسیب هم می‌زند. همچنین در نظر داشته باشید وقتی سروپژیا نور زیادی دریافت کند، برگ هایی پررنگ‌تر خواهد داشت.

آبیاری

درست است که سروپژیا یک ساکولنت کامل نیست، اما باید مثل یک ساکولنت با آن برخورد کنید. بهترین زمان برای آبیاری این گیاه وقتی است که قسمت بالایی خاک آن خشک شده باشد. این آبیاری نیز نباید به حدی باشد که گیاه غرق در آب شود. در طول نگهداری و موقع آبیاری سروپژیا خاک آن را آبیاری کرده و منتظر بمانید تا آب اضافه آن تخلیه شود. سپس آب خارج شده از زیر گلدان را نیز دور بریزید. باقی ماندن این آب در زیر گلدانی و تماس آن با گلدان و خاک باعث می‌شود خاک گیاه دیرتر خشک شده و در نتیجه ریشه گیاه آسیب ببیند. به‌یاد داشته باشید در طول زمستان این گیاه به خواب زمستانی رفته و به آب کمتری نیاز دارد. بنابراین میزان آبیاری را کمتر کنید.

خاک مناسب برای نگهداری سروپژیا

این گیاه به خاکی سبک با زهکشی خوب دارد تا همزمان که آب اضافی را به‌سرعت تخلیه می‌کند، کمی رطوبت نیز نگه دارد تا گیاه از آن استفاده کند. خاکی که سنگین باشد و بیش از حد خیس بماند به سرعت به گیاه آسیب زده و باعث ازبین رفتن ریشه‌های آن می‌شود. برای خاک سروپژیا بهتر است از خاک کاکتوس یا ساکولنت استفاده کنید. یا اینکه خاک معمولی گلدان را با پرلیت یا الیاف نارگیل مخلوط کنید، این کار باعث می‌شود خاک شما سبک‌تر شده و زهکشی بهتری داشته باشد.

کوددهی

در طول نگهداری از سروپژیا برای کوددهی باید در فصل رویش آن اقدام کنید و هر 3 الی 4 هفته یک بار از کود مایع گیاهان خانگی استفاده کنید. در هر دفعه کوددهی لازم است به گیاه آب بدهید، زیرا باقی ماندن این کود در خاک باعث تشکیل نمک در اطراف ریشه گیاه شده و می‌تواند ریشه گیاه را بسوزاند.

تعویض گلدان

بهتر است گلدان گیاه را در بهار تعویض کنید. برخی از گیاهان علاقه‌ای به تعویض گلدان ندارند، اما در مقابل برخی دیگر از گیاهان نیز چشم به راه بهار هستند تا به گلدان جدید خود منتقل شوند. سروپژیا جزء دسته اول است زیرا این گیاه سیستم ریشه چندان بزرگی ندارد که نیاز به تعویض گلدان داشته باشد. در واقع این گیاه علاقه دارد در گلدانی زندگی کند که ریشه‌اش در آن متراکم باشد. بنابراین بهتر است در تعویض گلدان این گیاه عجله نداشته باشید و هر زمان گیاه نشانه‌ای از نیاز خود نمایان کرد اقدام به تعویض گلدان آن کنید. البته مواردی وجود دارد که ممکن است شما را مجبور به تعویض گلدان کند مثل زهکشی نامناسب خاک یا آفات و قارچ‌ها که در آن صورت باید حتما خاک گلدان را تعویض کنید.

دما و رطوبت مورد نیاز برای نگهداری از سروپژیا

سروپژیا در محیطی با دمای معمول اتاق (18 الی 24 درجه سانتی‌گراد) سرزنده و خوشحال است. در واقع این گیاه از مناطق گرم آمده است بنابراین میانه خوبی با سرما ندارد. درنتیجه اگر گیاه خود را بیرون از خانه نگهداری می‌کنید حتما پیش از آغاز اولین سرما آن را به درون خانه بیاورید. ضمن اینکه این گیاه را به‌هیچ‌عنوان در کنار پنجره‌های سرد یا در مسیر هوای سرد قرار ندهید.

از دما گذشته نوبت به رطوبت مورد نیاز برای نگهداری از سروپژیا می‌رسد. سروپژیا هرچند که هوای مرطوب را به هوای خشک ترجیح می‌دهد، اما به رطوبت خیلی زیادی نیاز ندارد. به‌طوری‌که رطوبت معمول محیط برای این گیاه کافی است و به چیز بیشتری نیاز ندارد. اما در طول فصل زمستان بهتر است این گیاه را  در نزدیکی وسائل گرمایشی قرار ندهید زیرا این وسائل باعث خشک شدن هوای اطراف گیاه خواهند شد.

هرس کردن

سروپژیا در طول نگهداری تقریبا نیازی به هرس کردن ندارد مگر اینکه گیاه کم پشت شده باشد و زیبایی خود را از دست داده باشد. در آن صورت هرس کردن درست این گیاه می‌تواند به رشد قوی‌تر آن کمک کند.

اگر به هر دلیلی سروپژیا شما به هرس کردن نیاز داشت، برای هرس کردن آن کافی است از زیر یکی از گره‌های ساقه آن را برش بزنید. این کار باعث می‌شود تا گیاه بتواند از آن قسمت رشد جدید و قوی‌تری را آغاز کند. این قسمت‌های بریده شده همچنین می‌تواند به‌عنوان قلمه و برای تکثیر گیاه نیز استفاده شود.

بیماری‌ها در طول نگهداری از سروپژیا

این گیاه زیاد مستعد بیمار شدن نیست و در برابر بیشتر بیماری‌ها مقاوم است. تنها مشکلی که ممکن است برای سروپژیا رخ بدهد، پوسیدگی ریشه است که در واقع یک بیماری قارچی محسوب می‌شود. درغیر این‌صورت به ندرت این گیاه دچار بیماری می‌شود. پوسیدگی ریشه سروپژیا معمولا به‌خاطر آبیاری بیش‌ازحد یا زهکشی نامناسب خاک رخ می‌دهد و خودش را با زرد شدن برگ‌های گیاه نشان می‌دهد.

آفات

شته‌ها یکی از آفاتی هستند که به این گیاه آسیب می‌زنند. آن‌ها شروع به نوشیدن شیره گیاه می‌کنند و جذب برگ‌های آبدار گیاه می‌شوند. برای از بین بردن این آفات می‌توانید از روغن نیم و دستمالی تمیز استفاده کنید تا این حشرات را از روی گیاه پاک کنید. همچنین اسپری کردن آب و تمیز نگه داشتن برگ باعث می‌شود شته‌ها به سمت گیاه شما نیایند. علاوه‌بر شته‌ها شپشک‌ها نیز ممکن است به سمت سروپژیا جذب شوند. برای خلاص شدن از دست آن‌ها از یک پارچه تمیز و الکل استفاده کنید. الکل باعث می‌شود که این حشرات به‌راحتی از روی گیاه جدا شوند.

سمی بودن یا نبودن سروپژیا

خود گیاه به خودی خود سمی نیست و برای گربه‌ها، سگ‌ها و انسان‌ها بی‌خطر است، اما ساقه‌های بلند این گیاه می‌تواند برای کودکان یا حیوانات خانگی جذاب باشد و با کشیدن آن به خود یا گیاه صدمه بزند.

روش تکثیر سروپژیا

در طول نگهداری از سروپژیا راحت‌ترین روش برای تکثیر آن قلمه زدن است. اگر گیاه شما ساقه‌ای دارد که گره روی آن وجود دارد می‌توانید آن گره را درون آب قرار دهید و بعد از چند هفته شاهد ریشه دادن آن باشید. همچنین می‌توانید این گره را روی سطح خاک قرار داده و جای آن را محکم کنید تابعد از چند هفته گیاه شروع به ریشه دادن از این قسمت کند و یک سروپژیا جدید داشته باشید. گفتنی است که این گیاه به‌‌راحتی توسط بذر نیز تکثیر می‌شود، اما این فرایند نیز بسیار آهسته است. در مجموع بهترین روش برای تکثیر این گیاه قلمه زدن ساقه آن است.

سوالات پرتکرار شما درباره نگهداری از سروپژیا

چطور از سروپژیا نگهداری کنیم؟

فصل رویش سروپژیا از بهار تا اوایل پاییز است. برای نگهداری از سروپژیا آن ‌را در محلی گرم با نور زیاد نگهداری کنید. یک پنجره‌ی جنوبی تا زمانی که از نور مستقیم و تند خورشید محافظت شود، گزینه خوبی است. گیاه را در طول تابستان به‌صورت مرتب آبیاری کنید. این گیاه در پاییز و زمستان به خواب می‌رود بنابراین به آبیاری کمتری نیاز دارد و باید آن را کمتر آبیاری کنید. ضمن اینکه خاک آن در بهار و تابستان نیز باید همیشه کمی مرطوب باشد. برای داشتن بهترین رنگ و برگ‌های زیاد، گیاه را در نور روشن با مقداری نور آفتاب قرار دهید.

نور مورد نیاز سروپژیا چقدر است ؟

در طول نگهداری سروپژیا اگر گیاه خود را در بیرون از خانه نگهداری می‌کنید آن را در قسمتی قرار دهید که روزی ۳ تا ۴ ساعت آفتاب دریافت کند. اگر هم که در داخل خانه از آن نگهداری می‌کنید گیاه را در قسمتی قرار دهید که مقدار زیادی آفتاب غیرمستقیم دریافت کند. در نظر داشته باشید وقتی سروپژیا نور زیادی دریافت کند، برگ هایی پررنگ‌تر خواهد داشت.

سروپژیا چند وقت یک بار باید آبیاری شود؟

این گیاه به آب زیادی نیاز ندارد و نباید خاک آن خیلی مرطوب بماند، زیرا در غیر‌‌این‌صورت ریشه را می‌پوساند. درنتیجه بین نوبت آبیاری‌های آن اجازه بدهید خاک گیاه کاملا خشک شود.

سروپژیا به چه نوع خاکی نیاز دارد ؟

خاک مخصوص کاکتوس می‌تواند خاکی مناسب برای این گیاه باشد، زیرا هم زهکشی مناسبی دارد و هم سبک است. همچنین اگر مخلوط خاک بسیار غنی باشد، رشد بسیار خوبی داشته و برگ‌هایی با رنگ بهتر خواهد داشت. اگر شما یک خاک معمولی گلدان استفاده می‌کنید بهتر است آن را با مواد اضافه‌ای مثل پرلیت و پوکه ترکیب کنید تا خاک زهکشی بهتری داشته باشد.

نحوه تکثیر سروپژیا به چه صورت است؟

در طول نگهداری از سروپژیا درنظر داشته یاشید که سروپژیا را می‌توان تنها توسط یک برگ تکثیر کرد، اما این فرآیند ریسک زیادی دارد و ممکن است با پوسیدگی یا خشک شدن برگ‌ها شکست بخورد. همچنین ممکن است تا ظاهر شدن اولین نشانه‌های رشد، دوازده ماه طول بکشد. ضمن اینکه این گیاه به ‌راحتی توسط بذر نیز تکثیر می‌شود، اما این فرایند نیز بسیار آهسته است. در مجموع بهترین روش برای تکثیر این گیاه قلمه زدن ساقه آن است.

چطور به سروپژیا کود بدهیم؟

در فصل بهار و تابستان با یک کود استاندارد که 2 برابر دستورالعمل روی بسته‌بندی آن رقیق شده باشد، هر دو هفته یک‌بار کود‌دهی کنید. همچنین می‌توانید کود را طبق دستورالعمل روی بسته‌بندی به گیاه بدهید، اما فاصله زمانی را بیشتر کنید. همچنین بهتر است در هر بار کوددهی بلافاصله به گیاه آب بدهید تا از تشکیل نمک در خاک جلوگیری کنید.

سروپزیا چه زمانی گل می‌دهد؟

این گیاه در اواخر تابستان شروع به گل دادن می‌کند و در اوایل پاییز متوقف می‌شود. گل‌های این گیاه می‌تواند برای 6 هفته روی آن باقی بماند و زندگی کند.

چقدر طول می‌کشد تا سروپژیا ریشه بدهد؟

گیاهی که تازه کاشته شده باشد حدود 8 هفته طول می‌کشد تا ریشه بدهد. سروپژیای جدید پس از این مدت کمی سریعتر رشد می‌کند و می‌توانید مثل یک گیاه بالغ با آن رفتار کنید.

چرا سروپژیا زرد یا قهوه‌ای می‌شود؟

علت تغییر رنگ برگ‌های این گیاه معمولا آب‌دهی بیش‌ازحد یا زهکشی نامناسب است که در نتیجه آن خاک با سرعت کم‌تری خشک شده و باعث مرطوب ماندن بیش‌ازحد خاک در اطراف ریشه‌ها می‌شود. این موضوع باعث می‌شود ریشه‌ها به مرور پوسیده شده و خود را با زرد شدن برگ‌ها نشان دهد. همچنین دمای زیاد محیط یا نور بیش‌ازحد خورشید نیز باعث قهوه‌ای شدن برگ‌های گیاه خواهد شد.

آیا سروپژیا وودی سمی هست؟

خود گیاه به خودی خود سمی نیست و برای گربه‌ها، سگ‌ها و انسان‌ها بی‌خطر است، اما ساقه‌های بلند این گیاه می‌تواند برای کودکان یا حیوانات خانگی جذاب باشد و با کشیدن آن به خود یا گیاه صدمه بزند.

چطور می‌توان سروپژیا را پرپشت کرد؟

خوشبختانه هرس کردن ساقه‌های این گیاه باعث رشد بیشتر آن می‌شود، زیرا ساقه بریده شده رشد جدیدی را ایجاد می‌کند. ترفند دیگر برای تشویق ساقه جدید این است که یک ساقه رونده آن را بردارید و بر روی سطح خاک قرار دهید و مطمئن شوید که گره‌های ساقه  با خاک تماس دارند. این کار باعث می‌شود تا گیاه بتواند رشد جدیدی را از آن محل آغاز کند و گیاه شما پر پشت‌تر شود